شرکت های خدمات مسافرتی

اگر دوست دارید با تاریخچه ی شرکت های توریستی آشنا شوید با عناوین جذاب و خواندنی تا پایان این مقاله همراه ما باشید. تاریخچه ی سفر و شکل گیری شرکت های مسافرتی، انواع آژانس های مسافرتی، آیین نامه ی نظارت بر تأسیس و فعالیت شرکت های توریستی و کارکنان آژانس های مسافرتی سرفصل های این مقاله را تشکیل داده اند.

تاریخچه ی سفر و شکل گیری آژانس های مسافرتی

مقدمه

تاریخچه ی آژانس های مسافرتی را باید در تاریخچه ی سفر جستجو نمود؛ صحبت از تاریخچه ی سفر در واقع همان صحبت از تاریخ زندگی بشر است چرا که سفر همیشه با نیازهای آدمی عجین بوده است. انسان اولیه زمانی به فکر سفر افتاد که در محل زندگی خویش با کمبود غذا مواجه شد و بدین جهت برای تأمین نیازهای خویش به فکر مهاجرت افتاد.

اما به تدریج با گذشت زمان و پیدایش و ظهور تمدن های مختلف و در پی آن ضرب سکه کم کم معاملات پایاپای منسوخ شد و به دنبال آن سفرهایی که بدین منظور انجام می شد رونق و اهمیت خود را از دست داد تا این که با ورود به دوران قرون وسطا یعنی سده ی چهارم میلادی با تشویق مردم به زیارت اماکن متبرکه توسط کشیشان مسیحی سفرهای مذهبی جایگزین سفرهای قبلی شد. سفرهای مذهبی مدت های بسیار مدیدی ادامه پیدا کرد تا این که در پایان این دوران یعنی سده ی چهاردهم میلادی این سفرها به صورت یک پدیده ی سازمان یافته درآمد و شبکه ی بزرگی از سازمان های خیریه به کمک طبقات مختلف اجتماعی ایجاد شد و اولین گام تشویق به مسافرت گروهی و سازمان یافته توسط کشیشان مسیحی برای زیارت اماکن مقدس برداشته شد. با این که این مسافرت ها پایه و اساس مذهبی داشت ولی به نوعی مسافرت تفریحی و اجتماعی نیز به حساب می آمد. با ورود به دوره ی رنسانس یا شکوفایی علمی فرهنگی یعنی قرن پانزدهم میلادی سفرهای مذهبی کم کم رنگ و بوی خود را از دست داد و سفرهای دیگری با هدف کسب علم و دانش در زمان ملکه ی الیزابت در انگلیس به وجود آمد که در پی آن بسیاری از شاهزادگان و نجیب زادگان برای کسب دانش به نقاط مختلف اروپا سفر می کردند.

این امر موجب راه اندازی سفرهایی به نام گراند تور شد . بیشتر مسافران گراند تور را جوانان، اشراف، نجبا و افراد متعلق به طبقه ی بالای جامعه بودند که برای کسب دانش و تجربه های جدید مسافرت می کردند. اولین تجربه ی گراند تور سفری برای شهروندان انگلیسی به دور اروپا بود که از فرانسه شروع می شد و بعد از آن نوبت به بازدید از ایتالیا می رسید و سپس در بازگشت از سوییس، آلمان و هلند نیز بازدید به عمل می آمد.

بعد از این دوران بود که دگرگونی ها و تحولاتی در ساختار اجتماعی و اقتصادی اروپا در طی قرون هجدهم و نوزدهم میلادی روی داد که به انقلاب صنعتی مشهور شد. از جمله مهم ترین این تحولات بالا رفتن سطح زندگی مردم بود که منجر به تغییر مشاغل و نیز گسترش طبقه ی میانی اجتماع شد به طوری که این طبقه برای مسافرت و تفریح توان بیشتری یافت و در نتیجه افزایش تقاضا برای سفر باعث شد که مسافرت های تخصصی طبقه ی اشراف ( گراند تور ) شکل تازه ای به خود گیرد و به مسافرت های تفریحی در سطح عمومی تبدیل شود. این روند تا قرن نوزدهم ادامه پیدا کرد تا این که راه آهن ساخته شد. اختراع راه آهن باعث هماهنگی اولین تور گروهی به شکل امروزی در تاریخ پنجم جولای 1841 میلادی توسط شخصی به نام توماس کوک در انگلیس شد. بدین ترتیب وی یک ترن را برای گروهی از پیروان اصل منع استعمال مشروبات الکلی که از شهر لستر به رالی می رفتند به صورت در بست (چارتر) کرایه کرد.

توماس کوک که فردی نوآور، کار آفرین و خلاق بود بلافاصله پتانسیل تجاری پنهان در این بخش را متوجه شد و در پی آن سیستم توزیع خدمات جهانگردی را در سال 1845 میلادی در اولین آژانس مسافرتی در کشور انگلیس به صورت تک فروشی راه اندازی کرد. توماس کوک شرکت های راه آهن و کشتیرانی را ترغیب می کرد تا نمایندگی فروش بلیت را به او داده و در ازای آن کمیسیونی بابت فروش به آژانس وی پرداخت نمایند. توماس کوک قصد داشت دامنه ی فعالیت خود را به داخل کشور انگلیس و نیز تمام کشورهای اصلی اروپا تعمیم دهد.

وی در این زمینه تورهایی را با راهنمایانی مجرب که علاقمند به دیدار از خارج از انگلیس بودند ترتیب داد که این نوع تورها موفقیت بسیار زیادی برای وی کسب کرد. در ادامه ی این روند او تلاش کرد از طریق کرایه ی کشتی و قطار به صورت دربستی یا چارتر و نیز اجاره ی تعدادی اتاق در مهمان خانه ها هزینه ی سفرها را کاهش داده و در ازای آن سود خود را بیشتر نماید. به زودی دیگران نیز از وی پیروی کردند و نتیجه این شد که صنعت توریسم به سرعت در اوایل دوران سلطنت ملکه ی ویکتوریا در انگلیس توسعه یافت و گستره ی آن به دیگر نقاط دنیا کشیده شد.

راه آهن انقلاب بزرگی در امر سفر به وجود آورد به طوری که می توان پیدایش آن را نقطه ی عطفی در تاریخ مسافرت محسوب داشت چرا که از یک سو سفر را از انحصار طبقه ی ثروتمند خارج می نمود و از سویی دیگر نارسایی وسایل حمل و نقل را کاهش می داد. این دو عامل به همراه عامل سوم یعنی علاقه ی مردم به سفر که با حس کنجکاوی آنان نیز همراه بود زمینه ی توسعه و پیشرفت سفر را فراهم ساخت و بدین ترتیب مسافرت هایی که با قصد تفریح انجام می شد در سراسر دنیا افزایش یافت و در پی آن بنگاه هایی که خدمات مسافرتی را ارایه می دادند به سرعت گسترش یافتند. انتظار می رفت این روند بعد از جنگ جهانی دوم فروکش کند اما نه تنها چنین نشد بلکه رواج بیشتری یافت به طوری که بعد از جنگ نقش جهانگردی به عنوان یک پدیده ی اقتصادی مهم در بین کشورهای صنعتی توسعه یافت و انقلاب بزرگی در این صنعت به وجود آمد.

با پایه گذاری صنعت توریسم و به دنبال آن افزایش شرکت های توریستی در اروپا و با استفاده از تجربیات آن ها بود که برای اولین بار در ایران در سال 1314 خورشیدی یعنی چهار سال قبل از جنگ جهانی دوم صنعت توریسم با تأسیس اداره ی جلب سیاحان خارجی و تبلیغات در داخل بدنه ی وزارت کشور وقت پایه گذاری شد. فعالیت این اداره محدود به چاپ نشریاتی به صورت کتابچه های کوچک راهنما به منظور راهنمایی توریست ها و معرفی ایران از نظر جغرافیایی، سیاسی و اجتماعی بود. اندکی بعد در سال 1320 خورشیدی این اداره جای خود را به شورای جهانگردی داد که فقط هفته ای یکبار در وزارت کشور تشکیل می شد. در همین زمان نخستین آژانس جهانگردی در ایران به نام آژانس ایران تور در شهر تهران تأسیس شد. این آژانس در شروع فعالیت خود فقط گشت هایی را برای علاقمندان به اسکی ترتیب می داد. پنج سال بعد به طور رسمی در شرایطی مشابه امروز همزمان با فعالیت هواپیمایی بازرگانی دومین آژانس مسافرتی در سال 1325 خورشیدی یعنی سال بعد از خاتمه ی جنگ جهانی دوم توسط برادران مهاجری به نام آژانس مسافرتی مهاجری و شرکاء تأسیس شد. پس از این بود که اندیشه ی تأسیس آژانس خدمات مسافرتی در ایران تقویت شد و در پی آن با شروع پروازهای خارجی به ایران آژانس های مسافرتی بسیاری به صورت فعلی به وجود آمدند. در سال 1333 خورشیدی اهمیت جهانگردی با توجه به جنبه های اقتصادی آن و به منظور تحکیم مبانی حسن تفاهم میان افراد کشورهای مختلف مورد توجه دولت وقت قرار گرفت و اداره ی امور جهانگردی پس از وقفه ای کوتاه دوباره در وزارت کشور تشکیل شد. این اداره طی دوره ی جدید فعالیت خود موفق شد تا قوانینی مربوط به ورود و خروج اتباع بیگانه تهیه کند. بعد از این دوران در سال 1340 خورشیدی بود که شورایی با نام شورای عالی جهانگردی مرکب از دوازده نفر از نمایندگان وزارتخانه ها به همراه سه نفر از اشخاص مطلع و بصیر در امور جهانگردی تشکیل شد. وظیفه ی این شورا تعیین خط مشی و نیز تدوین برنامه ی اجرایی اداره ی امور جهانگردی وزارت کشور بود و بر امور مربوط به جهانگردی نظارت عالی داشت. ایجاد این تشکیلات باعث شد تا توجه خارجیان به بازدید از ایران افزایش یابد اما زمانی رسید که عدم وجود تسهیلات مناسب در این زمینه برای جوابگویی به تقاضای جهانگردی نیاز به اقداماتی اساسی را در این زمینه محسوس گردانید به همین جهت نخستین اقدام ایجاد سازمانی مناسب برای نظارت بر کلیه فعالیت های جهانگردی کشور بود و این موجب شد که در تاریخ 17 فروردین سال 1342 سازمانی به نام سازمان جلب سیاحان زیر نظر مستقیم نخست وزیر وقت تأسیس گردد. این سازمان که دارای شورایی متشکل از ترکیب وزارت خانه های اقتصاد، کشور، فرهنگ و هنر، سازمان برنامه و بودجه و نیز کانون جهانگردی ایران بود اقدامات وسیع و دامنه داری را برای توسعه ی صنعت جهانگردی کشور به عمل آورد به طوری که در سال 1353 خورشیدی این سازمان با وزارت اطلاعات وقت ادغام شد و با نام وزارت اطلاعات و جهانگردی شروع به کار نمود و سیاست گذاری و هماهنگی امور جهانگردی کشور به معاونت ها و چند شرکت وابسته به این وزارت خانه واگذار شد.

گفتنی است در این راستا اداره ی امور ایرانگردی و جهانگردی توسط چهار شرکت سهامی به نام های شرکت سهامی تأسیسات جهانگردی ایران، شرکت سهامی مرکز خانه های ایران، شرکت سهامی سازمان مراکز جهانگردی و شرکت سهامی گشت های ایران تحت نظارت این وزارتخانه اداره می شد. در سال 1357 خورشیدی بود که این چهار شرکت در یکدیگر ادغام شدند و تحت عنوان معاونت امور سیاحتی و زیارتی وزارت ارشاد با بافت و خط مشی های جدید و اهدافی متمایز از گذشته شروع به فعالیت نمود و اداره ی کلیه واحدهای اقامتی و نیز تمام تأسیسات ایرانگردی و جهانگردی را به عهده گرفت. لازم به ذکر است گفته شود تا قبل از انقلاب اداره ی امور مسوولیت آژانس های مسافرتی بر عهده ی سازمان هواپیمایی کشوری بود و این وضعیت تا اسفند 1357 خورشیدی ادامه داشت تا این که با تأسیس وزارت ارشاد ملی این مسوولیت از این سازمان سلب و به وزارت ارشاد که همان وزارت اطلاعات و جهانگردی سابق بود سپرده شد. پس از این تاریخ بنابر تعارض و کشمکش بین این دو نهاد دولتی یعنی سازمان هواپیمایی کشوری و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بر سر مرجعیت نظارت بر کار آژانس ها در طی سال های دهه ی60 خورشیدی مجوز جدیدی برای تأسیس آژانس های مسافرتی و جهانگردی داده نشد. اما همین امر سبب شد تا یک کمیته ی فنی با یک نماینده از وزارت ارشاد، یک نماینده از سازمان هواپیمایی کشوری و یک نماینده هم از شرکت هواپیمایی هما تشکیل شود اما باز فقدان همکاری مناسب بین آژانس ها و نیز فشار فزاینده ی تقاضا مسوولین را در سال 1370 خورشیدی به فکر چاره جویی اساسی انداخت و در تاریخ 15 آبان 1370 خورشیدی بود که به موجب ماده ی 2 قانون توسعه ی ایرانگردی و جهانگردی مصوب مجلس شورای اسلامی سازمان ایرانگردی و جهانگردی با ترکیب هفت وزیر به ریاست اول رییس جمهور زیر نظر وزارت ارشاد شکل گرفت و بر اساس آن مرجعیت صدور پروانه درباره ی مسوولیت صدور مجوز دفاتر ایرانگردی و جهانگردی در رابطه با امور گردشی یعنی تورها برعهده ی این سازمان نهاده شد و نیز مرجعیت صدور مجوز درباره ی تأسیس آژانس در رابطه با امور مسافرت هوایی و نیز نظارت بر کار آن ها به سازمان هواپیمایی کشوری واگذار شد. بر اساس همین قانون در مواردی اگر شرکتی قصد داشت امور مربوط به خدمات مسافرت هوایی و نیز امور گردشی را با هم انجام دهد می بایست پروانه ی فعالیت نوع اول خود را از سازمان هواپیمایی کشوری و فعالیت نوع دوم خود را از وزارت ارشاد و فرهنگ اسلامی کسب می کرد. گفتنی است این روند تا به امروز ادامه دارد با این تفاوت که در سال 1382 خورشیدی این سازمان از بدنه ی وزارت ارشاد جدا شد و با نام سازمان میراث فرهنگی و گردشگری به عنوان یک سازمان مستقل با کلیه اختیارات، تعهدات، امکانات و نیروی انسانی زیر نظر ریاست جمهوری شکل گرفت و در سال 1385 خورشدی بود که سازمان صنایع دستی از وزارت صنایع جدا شد و به این سازمان پیوست و نام آن به سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری به عنوان یکی از اعضای مستقل هیأت دولت تغییر کرد.

فعالیت شرکت های خدمات مسافرت هوایی در ایران

همان طور که در بخش پیشینه ی صنعت توریسم در ایران ذکر آن رفت بر اساس تصویب قانون مجلس شورای اسلامی در تاریخ 15 آبان 1370 فعالیت های توریستی در کشور ما دو شاخه شد که این روند از نظر ساختار تا به امروز ادامه دارد ولیکن از جهت رده بندی سازمانی تغییراتی کوچک در آن به وجود آمد که بدان اشاره شد. بر اساس این قانون در کشور ما در بخش صنعت توریسم می توان در دو حوزه فعالیت کرد که برای فعالیت و ارایه ی خدمات مربوط به هر یک بایستی دو نوع مجوز از دو سازمان مستقل کسب کرد. این دو نوع مجوز عبارتند از مجوز بند «الف» جهت فعالیت در امور مربوط به صدور بلیت و مسافرت هوایی که توسط سازمان هواپیمایی کشوری صادر می گردد و مجوز بند « ب » جهت فعالیت در امور گردشگری و خدمات توریستی از جمله اخذ ویزا، رزرواسیون هتل، صدور بیمه نامه ی توریستی و ... که توسط سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری صادر می شود. بر این اساس به طور کلی شرکت های جهانگردی و خدمات مسافرت هوایی در ایران بر اساس دو نوع مجوز بند «الف» و بند «ب» می توانند به دو نوع فعالیت بپردازند که در ادامه با توجه به موضوع مسافرت هوایی فقط به توضیح شرکت های خدمات مسافرت هوایی یا به اصطلاح شرکت های توریستی بند «الف» خواهیم پرداخت.

شرکت هایی که دارای مجوز بند «الف» می باشند می توانند در زمینه ی تنظیم، فروش و صدور بلیت مسافرت های هوایی در زمینه ی حمل و نقل بار، پست و مسافر به فعالیت بپردازند. شرکت هایی که دارای این نوع مجوز می باشند همچنین می توانند در زمینه ی فروش بلیت قطار، کشتی و اتوبوس فعالیت کرده و با رعایت قوانین و مقررات سازمان هواپیمایی کشوری به تنظیم و فروش بلیت آن ها بپردازند. البته ذکر این نکته ضروری است قبل از آن بایستی مجوزهای مربوطه را از سازمان های ذیربط کسب کرده باشند.

آیین نامه نظارت بر تأسیس و فعالیت شرکت های خدمات مسافرت هوایی

همان طوری که در قبل هم ذکر آن رفت طبق آیین نامه مذکور مصوب 15 تیر 1370 خدمات توریستی به دو نوع تقسیم می شود که نیازمند اخذ مجوزهای فوق از سازمان های مربوطه می باشد. طبق آیین نامه ی فوق این خدمات عبارتند از :

• تنظیم برنامه ی مسافرت های هوایی به منظور فروش بلیت و ذخیره ی جا با رعایت قوانین، مقررات و دستورالعمل های سازمان هواپیمایی کشوری

• انجام خدمات لازم در زمینه ی ایرانگردی و جهانگردی و نیز تنظیم مسافرت گروهی، گشت های داخلی و خارجی با وسایل هوایی، زمینی و دریایی و به طور کلی هر گونه فعالیت گردشگری با رعایت قوانین، مقررات و دستورالعمل های سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری. مفاد آیین نامه ی فوق به شرح ذیل است :

1) هر شخص حقیقی یا حقوقی در صورتی که بخواهد فقط به انجام خدمات ذکر شده در بند «الف» این آیین نامه یعنی خدمات مسافرت هوایی اقدام نماید باید با رعایت قانون هواپیمایی کشوری مصوب 1328 با اصلاح بعدی مفاد آن پروانه ی لازم را جهت فعالیت از سازمان هواپیمایی کشوری تحصیل نماید.

2) هر شخص حقیقی و یا حقوقی در صورتی که بخواهد فقط به انجام خدمات ایرانگردی و جهانگردی ذکر شده در بند «ب» آیین نامه ی مذکور اقدام نماید باید با رعایت قانون اهداف و وظایف سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مصوب 1365 و مفاد آن پروانه ی لازم را جهت فعالیت از سازمان فوق تحصیل نماید.

3) ماده 3- هر شخص حقیقی و یا حقوقی که بخواهد به عملیات مندرج در بندهای «الف» و «ب» این آیین نامه همزمان مبادرت ورزد باید پروانه ی لازم را به طور مشترک از سازمان هواپیمایی کشوری و سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری طبق مندرجات این آیین نامه ضمن رعایت قانون سازمان های فوق تحصیل نماید.

4) به منظور اجرای وظایف زیر کمیته ای با عنوان کمیته ی فنی نظارت بر تأسیس و فعالیت شرکتهای جهانگردی و خدمات مسافرت هوایی مرکب از نمایندگان سازمان هواپیمایی کشوری، سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری با معرفی بالاترین مقام اجرایی تشکیل می گردد و تصمیمات لازم را در این زمینه اتخاذ می نماید.

راهنمای دریافت موافقت اصولی تأسیس دفتر خدمات مسافرت هوایی

عنوان رسمی و اداری مجوز موافقت اصولی تأسیس دفتر خدمات مسافرت هوایی

دستگاه صادر کننده: وزارت راه و شهرسازی - سازمان هواپیمایی کشوری

معرفی کسب و کار

دریافت کننده مجوزاشخاص حقیقی,اشخاص حقوقی

شرایط لازم برای دریافت مجوز

داشتن تابعیت ایران

احراز هویت شخص حقیقی

متدین به دین اسلام یا سایر ادیان به رسمیت شناخته شده در قانون اساسی

داشتن گواهی عدم اعتیاد به مواد مخدر بنا به تائید مراجع ذیصالح

داشتن گواهی عدم سوء پیشینه کیفری

داشتن کارت پایان خدمت نظام وظیفه یا معافیت از آن برای متقاضیان مرد

داشتن حداقل مدرک تحصیلی کارشناسی

نداشتن اشتغال دیگر که مانع فعالیت مورد نظر باشد

داشتن حداقل 30 سال سن

داشتن حداقل 3 سال سابقه کار مفید (تمام وقت) مرتبط با فعالیت مسافرت هوائی و صلاحیت شغلی

داشتن صلاحیت عمومی و شخصی متقاضی

ارایه نام، نشان دفتر، آدرس وب سایت (تارنما)

امکان صدور مجوز تاسیس و فعالیت دفتر برای اتباع غیر ایرانی فقط در قالب اشخاص حقوقی

مدارک لازم برای دریافت مجوز

تصویر تمام صفحات شناسنامه برای مدیرعامل

تصویر کارت ملی مدیرعامل

تصویر کارت پایان خدمت یا معافیت دایم برای آقایان

تصویر آخرین مدرک تحصیلی..

تصویر گواهی عدم سوء پیشینه کیفری

تصویرگواهی عدم اعتیاد به مواد مخدر

گواهی تعیین صلاحیت عمومی و شخصی

استعلامات بین دستگاهی

استعلام اطلاعات شناسنامه ای از طریق سازمان ثبت احوال کشور

استعلام وضعیت نظام وظیفه

عدم سوء پیشینه کیفری

استعلام گواهی عدم اعتیاد

استعلام مدرک تحصیلی از وزارت علوم، تحقیقات و فناوری

استعلام تعیین صلاحیت عمومی و خصوصی از حراست

زمان لازم برای صدور مجوز از زمان تایید مدارک

30 روز کاری

مدت اعتبار

3 ماه

هزینه ها

جدول شماره 3 (تعرفه خدمات سازمان) مصوب سال 1400 ماده 63 قانون وصول بری درآمدهای دولت و مصرف آن در موارد مصوب سال 1373. پرداخت هزینه‌های قانونی صدور موافقت اصولی از طریق سامانه پرداخت تعرفه‌های خدمات سازمان انجام می شود. https://tariff.cao.ir

ارایه مدارک احراز هویتی اشخاص حقیقی و حقوقی متقاضی

داشتن تابعیت ایرانی

داشتن گواهی عدم سوء پیشینه کیفری

داشتن گواهی عدم اعتیاد

انجام خدمت وظیفه یا داشتن معافیت دایم (برای آقایان)

ارایه اساسنامه با درج فعالیت مرتبط با موضوع این مجوز در آن (برای اشخاص حقوقی)

معرفی محل کار برای دفتر کار (مساحت دفتر حداقل 40 مترمربع ، کاربری تجاری یا اداری، ارایه مدرک معتبر رسمی مبنی بر تصرف مالکانه یا استیجاری دفتر (

معرفی مدیر فنی (دارای شرایط مطابق بند پ ماده 4 و ماده 8 آیین نامه نظارت بر تأسیس و فعالیت دفترهای خدمات مسافرتی ، سیاحتی ، جهانگردی و زیارتی مصوب هیأت وزیران در جلسه مورخ 27/3/1380 کپی به پیوست) 1-تابعیت ایران 2متدین به دین اسلام یا سایر ادیان به رسمیت شناخته شده در قانون اساسی 3-عدم اعتیاد به مواد مخدر بنا به تأیید مراجع ذی صلاح 4-ارایه گواهی عدم سوء پیشینه کیفری 5-داشتن کارت پایان خدمت نظام وظیفه یا معافیت از آن برای متقاضیان مرد 6-داشتن حداقل مدرک تحصیلی کارشناسی 7-نداشتن اشتغال دیگر که مانع فعالیت مورد نظر باشد. 8-داشتن حداقل 25 سال سن 9-داشتن حداقل 3 سال سابقه کار مفید مرتبط با فعالیت مرتبط و صلاحیت شغلی تبصره ) مجوز تأسیس و فعالیت دفتر برای اتباع بیگانـه فقـط در قالـب اشـخاص حقـو قی و بـا رعایـت قـوانین و مقـررات مربـوط صادر می شود.

داشتن کارشناس فناوا (فناوری اطلاعات) واجد شرایط (کارشناس فناوا می بایست دارای مدرک کارشناسی مرتبط در حوزة فناوا و 3 سال سابقه کار مفید باشند.) برای دفاتر الکترونیکی خدمات مسافرت هوایی

گذراندن دوره های آموزشی مقدماتی و پیشرفته فروش بلیط هواپیما در آموزشگاه ها و مراکزآموزش عالی و مدارس حرفه ای خدمات مسافرتی و سیاحتی - جهانگردی یا مراکز آموزشی مرتبط

عدم اشتغال متقاضی در شغلی که مانع فعالیت مورد نظر باشد (در برخی موارد اشتغال در شرکتهای خصوصی تحت نظارت سازمان مانند سازمان هواپیمائی کشوری و یا شرکتهای هواپیمائی، ایجاد تضاد منافع می کند.)

داشتن حداقل 25 سال سن

داشتن حداقل 3 سال سابقه کار مفید مرتبط با فعالیت مرتبط و صلاحیت شغلی

داشتن مدارک تحصیلی(کارشناسی) از دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی

آشنایی کامل به یکی از زبان های خارجی ترجیحا انگلیسی

ارایه نام و نشان دفتر (دارای مفهوم متناسب با فعالیت دفتر بوده و از نام های غیر فارسی ، غیر متعارف و تکراری نباشد)

دادن تضمین معتبر به میزان حداقل پنجـاه میلیـون ریـال برای هر مجوز به مرجع صدور مجوز به عنوان حسن انجام کار و تضمین تعهد تسلیم نماید. تبصره ) مبلغ تضمین هر دو سال یک بار با توجه به شاخص تورم اعلام شده از بانک مرکزی ایران توسـط مرجـع صدور مجوز قابل افزایش است.

داشتن موافقت اولیه تاسیس دفتر خدمات مسافرت هوایی از سازمان

تکمیل اطلاعات بر روی سامانه

تایید الزامات آیین نامه نظارت بر تاسیس و فعالیت دفتر های خدمات مسافرتی ، سیاحتی ، جهانگردی و زیارتی مصوب هیأت وزیران در جلسه مورخ 27/3/1380 برای دفاتر غیر الکترونیکی و شیوه نامه نظارت بر تاسیس و فعالیت دفاتر الکترونیک خدمات مسافرت هوایی(2340 CAD) توسط دفتر نظارت بر شرکتها، فرودگاهها و موسسات هوانوردی

مدارک لازم برای دریافت مجوز

تصویر گواهی آموزشی فروش بلیط مقدماتی و پیشرفته از آموزشگاه ها و مراکزآموزش عالی و مدارس حرفه ای خدمات مسافرتی و سیاحتی - جهانگردی یا مراکز آموزشی مرتبط

تصویر آگهی روزنامه رسمی ثبت شرکت و آخرین تغییرات هیئت مدیره

تصویر اساسنامه

تصویر سند مالکیت یا اجاره نامه زمین

تصویر تمام صفحات شناسنامه برای مدیرعامل

تصویر کارت ملی مدیرعامل و اعضای هیئت مدیره؛

تصویر کارت پایان خدمت یا معافیت از خدمت مدیرعامل و اعضای هیئت مدیره (برای افراد ذکور)؛

تصویر آخرین مدرک تحصیلی..

تصویر رزومه

تاییدیه اماکن از پلیس اطلاعات و امنیت عمومی

تصویر گواهی عدم سوء پیشینه کیفری

تصویرگواهی عدم اعتیاد به مواد مخدر

تصویر سند تضمین معتبر مطابق با ماده 10 آیین نامه نظارت بر تاسیس و فعالیت دفتر های خدمات مسافرتی ، سیاحتی ، جهانگردی و زیارتی : تضمین معتبر به میزان حداقل پنجـاه میلیـون ریـال ذکر شده است که با توجه به تورم قابل افزایش است.)

تصویر موافقت اولیه تاسیس دفتر خدمات مسافرت هوایی

استعلامات بین دستگاهی

اطلاعات شناسنامه ای ثبت احوال از سازمان ثبت احوال کشور - اداره ثبت احوال

گواهی عدم سوء پیشینه کیفری از نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران - فرماندهی نیروی انتظامی

استعلام عدم اعتیاد از نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران - مراکز بهداشتی و درمانی معتمد

استعلام وضعیت نظام وظیفه

استعلام مدرک تحصیلی

استعلام آگهی تاسیس و آخرین تغییرات شرکت از اداره ثبت شرکت‌ها و موسسات غیرتجاری

استعلام اساسنامه

استعلام اسناد مالکیت یا اجاره نامه مکان فعالیت ، ایستگاه ها و پارکینگ ها

تاییدیه اماکن از پلیس اطلاعات و امنیت عمومی - پلیس نظارت بر اماکن عمومی

مجوز تاسیس دفتر خدمات مسافرت هوایی(موافقت اولیه) - وزارت راه و شهرسازی-سازمان هواپیمایی کشوری

زمان لازم برای صدور مجوز از زمان تایید مدارک

۳۰ روز کاری

برای اولین بار 12ماه و در نوبت های بعدی 36 ماه

هزینه ها

جدول شماره 3(تعرفه خدمات سازمان) مصوب سال 1400 ماده 63 قانون وصول بری درآمدهای دولت و مصرف آن در موارد مصوب سال 1373. پرداخت هزینه‌های قانونی صدور موافقت اصولی از طریق سامانه پرداخت تعرفه‌های خدمات سازمان انجام می شود. https://tariff.cao.ir /

تصمیمات کمیته فنی

• رسیدگی و اعلام نظر در مورد درخواست متقاضیان جهت صدور پروانه ی تأسیس شرکت های جهانگردی و خدمات مسافرت هوایی ظرف مدت سه ماه از تاریخ درخواست

• بررسی صلاحیت فردی متقاضی

• بررسی صلاحیت شغلی متقاضی پروانه ، مدیر عامل، اعضای هیأت مدیره و مدیر فنی

• تأیید نام و مکان شرکت جهانگردی و خدمات مسافرت هوایی

• رسیدگی و اعلام نظر در مورد شکایات رسیده و هر گونه تخلف و نیز سایر مواردی که به موجب آیین نامه ی فوق به عهده ی کمیته ی فنی مربوطه گذاشته شده است و صدور رأی مقتضی بر حسب مورد که عبارتست از : تبرئه، اخطار کتبی، تعلیق از سه ماه تا شش ماه و در صورت عدم صلاحیت لغو پروانه

• بررسی گزارش دستگاه های ذیربط و اعلام نظر در مورد آن ها

کارکنان شرکت های خدمات مسافرتی

کارکنان یک شرکت جهانگردی و خدمات مسافرت هوایی به طور کلی از رأس شامل مدیر عامل، مدیر فنی، مدیر تور، مدیر مالی، مسوولین فروش، پیک و آبدارچی می گردد. با در نظر گرفتن اهمیت مسوولیت ها در اینجا فقط به بررسی مشخصات و وظایف مدیر عامل، مدیر فنی، مدیر تور و مسوولین فروش پرداخته می شود.

مدیر عامل

مدیر عامل شخصی است که از نظر حقوقی مالک شرکت است و نقش مدیریت و مالکیت یک شرکت جهانگردی و خدمات مسافرت هوایی را بر عهده دارد. مدیر عامل می تواند در صورت دارا بودن شرایط لازم نیز یکی از مسوولیت های اجرایی در شرکت را بر عهده داشته باشد. به طور کلی وظایف مدیر عامل را چنین می توان برشمرد :

• نظارت بر امور اجرایی شرکت

• کنترل مسایل مالی آژانس

• تهیه ی گزارش از وضعیت آژانس و ارایه به هیأت مدیره

• ارتباط با سایر شرکت ها

• هماهنگی بین واحدها و ایجاد انگیزه در کارکنان

مدیر فنی

مدیر فنی در شرکت های جهانگردی و خدمات مسافرت هوایی از ارکان اصلی و مهم شمرده می شود. آژانسی که فاقد مدیر فنی باشد به هیچ وجه امکان فعالیت نخواهد داشت. با توجه به قانون سازمان هواپیمایی کشوری میران فنی شرکت های خدمات مسافرت هوایی باید به صورت حضوری و تمام وقت در شرکت حضور داشته و شرکت ها باید از پذیرش مدیران فنی به صورت پاره وقت و غیر حضوری خودداری نمایند. وظایف یک مدیر فنی را چنین می توان عنوان کرد :

• کنترل اوراق بهادار شرکت های هواپیمایی داخلی و خارجی

• کنترل حضور و غیاب کارکنان بخش صدور بلیت هوایی

• تشکیل جلسات با کارکنان در رابطه با بخشنامه های جدید و راهنمایی کارکنان

• رسیدگی به اخطاریه های شرکت های هواپیمایی داخلی و خارجی

• ارزیابی کارکنان بر اساس توانایی آن ها و ارایه ی پیشنهاد تشویق و یا تنبیه به مدیر عامل

• هماهنگی با واحد حسابداری در تهیه ی گزارش های مالی و نیز تهیه ی گزارش فروش ماهیانه و ارسال آن ها به شرکت های هواپیمایی داخلی و خارجی.

مدیر تور

در شرکت های جهانگردی و خدمات مسافرت هوایی که دارای مجوز بند « ب » می باشند و در زمینه ی تور گردانی فعالیت می کنند، نقش مدیر تور بسیار مهم و ضروری است. مدیر تور از نظر خصلت های شخصیتی بایستی علاقمند به این کار بوده و از توانایی هوش کافی برخوردار باشد. مدیر تور باید ضمن دارا بودن ظاهری آراسته و زیبا دارای شخصیتی با درایت، مؤدب، قاطع، انعطاف پذیر، آرام و گرم، امانت دار و با ایمان، دارای قدرت پیش بینی، پشتکار و تلاش فراوان وهمچنین دارای قدرت ایجاد دوستی عمیق و همیشگی باشد.

مدیر تور دارای یکسری وظایف و مسوولیت هایی است که در ذیل به آن ها اشاره می شود :

• کسب اطمینان از این که کلیه استانداردها و کیفیت خدمات بدان گونه که در تور قید شده رعایت و به بهترین وجه ممکن ارایه می شود.

• ارایه ی اطلاعات لازم و کامل به همراه اطلاعات اجرایی در هر منطقه به مسافرین

• آگاهی کامل از مقررات مربوط به گذرنامه، ویزا، قوانین گمرکی و سایر قوانین و مسایلی که مرتبط باشند

• تأیید و هماهنگ نمودن کلیه خدمات تور و نیز کنترل روند اجرایی آن ها

• عرضه ی جداول زمانی مربوط به فعالیت های مختلف در تور برای مسافرین

پرسنل فروش

مسوولین فروش در شرکت های جهانگردی و خدمات مسافرتی با توجه به عملکرد شرکت ها می توانند در دو قسمت فروش تور و فعالیت های مرتبط با آن و یا فروش و صدور بلیت هوایی فعالیت کنند. از آن جایی که این مسوولین فروش به طور مستقیم با مسافر در ارتباط می باشند می توانند تأثیر بسزایی در فروش گذاشته و در نهایت موفقیت یک شرکت را فراهم آورند بنابراین بایستی در انتخاب آن ها نهایت دقت به عمل آید ولیکن متأسفانه در کشور ما به این موضوع چندان اهمیت داده نشده است و در این رابطه توسط مدیران عامل آژانس ها نظارت کافی اعمال نمی گردد. در این قسمت حساس باید از افرادی استفاده شود که علاوه بر دارا بودن وضعیت ظاهر و پوشش مرتب، مناسب و شایسته به وظیفه و مسوولیتی که به آن ها محول شده اشراف و آگاهی کامل نیز داشته باشند. بنابراین مشخصات افرادی که در این بخش از شرکت ها کار می کنند دارای اهمیت بسیار زیادی است چرا که آشنایی اولیه ی کسانی که به شرکت های جهانگردی و خدمات مسافرتی مراجعه می کنند به طور مستقیم از این مکان آغاز می شود و این فرصت مناسب با رفتار خوب مسوولین فروش می تواند زمینه ساز ایجاد احساس رضایت و مطلوبیت در مسافر شود بنابراین افرادی که در این قسمت از شرکت ها کار می کنند باید دارای یک سری شاخصه های فیزیکی و ظاهری، رفتاری و شخصیتی و نیز تخصص در حرفه ی خود باشند که در ادامه به توضیح آن ها خواهیم پرداخت.

شاخصه های کارکنان دفاتر خدمات مسافرتی

مشخصات فیزیکی و ظاهری

وضع فیزیکی و ظاهر مسوولین فروش در شرکت های جهانگردی و خدمات مسافرت هوایی باید به گونه ای باشد که در وهله ی اول اثری مثبت بر مراجعه کننده بگذارد. این مطلوبیت می تواند از طریق ذیل حاصل گردد :

• تناسب اندام و مناسب بودن شکل ظاهر

• دارا بودن سلامت جسمی و روانی

• رعایت کامل نظافت و بهداشت فردی

• استفاده از لباس فرم مرتب با نصب برچسب سینه که در روی آن نام کامل فرد به همراه مسوولیت وی ذکر شده باشد.

• قابلیت تحرک و تحمل فیزیکی بالای بدن

مشخصات رفتاری و شخصیتی

رفتار، شخصیت و منش پرسنل شرکت های جهانگردی و خدمات مسافرت هوایی یکی از مهم ترین عوامل است چرا که رفتار کارکنان چه در جنبه ی مثبت و چه در جنبه ی منفی به راحتی می تواند باعث جذب و یا دلسردی و ناراحتی مسافرین شود بنابراین پرسنل بایستی نهایت دقت را در رفتار خود با رعایت کردن عواملی که در ذیل به آن ها اشاره شده است نشان دهند :

• داشتن علاقه و انگیزه ی کافی به حرفه ی خود

• داشتن شخصیتی صبور، خونسرد و آرام به همراه ادب و متانت

• داشتن لبخند هنگام انجام وظیفه

• توان گوش فرا دادن بسیار به سخنان مراجعه کنندگان

• انجام ندادن رفتاری که موجب ناراحتی و مزاحمت مسافر هنگام انجام وظیفه شود مثل سیگار کشیدن و یا خوردن مواد غذایی پشت کانتر

مشخصات تخصصی و حرفه ای

از آن جایی که کار در حرفه ی صنعت گردشگری و نیز شرکت های جهانگردی و خدمات مسافرت هوایی نیاز به مهارت های تخصصی افراد شاغل در این قسمت ها دارد بنابراین بایستی مدیران آژانس ها نهایت دقت را در انتخاب این افراد به عمل آورند و افرادی را انتخاب نمایند که دارای تخصص در حرفه ی خود باشند. به قول یکی از بزرگان صنعت توریسم عیب ما اینست که اول افراد را صاحب مقام می کنیم بعد در صاحب آن مقام صاحب تخصص. در پایان این بخش به سه مورد از مشخصات حرفه ای این افراد اشاره می کنیم:

• داشتن تخصص و گواهینامه در حرفه ی مورد نظر

• داشتن توانایی و اطلاعات کافی

• تسلط کامل به زبان انگلیسی

لازم به ذکر است کارمندان شرکت های توریستی و خدمات مسافرت هوایی با توجه به میزان علاقه و زمینه ی کاری خود می توانند دوره های آموزشی مختلف را در مراکز آموزشی ذیصلاح که زیر نظر سازمان های مربوطه برگزار می شود را طی کنند و در صورت موفقیت در آزمون های مربوطه گواهینامه ی تخصصی دوره ی آموزشی طی شده را از سازمان های مربوطه کسب نمایند. دوره های آموزشی که پرسنل شرکت های گردشگری و خدمات مسافرت هوایی می توانند طی کنند عبارتند از دوره های راهنمایان گردشگری داخلی و خارجی، مدیران فنی تور، دوره های هتلداری که زیر نظر سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری برگزار می شود. لازم به ذکر است در کنار این دوره های آموزشی کارمندان بخش مسافرت هوایی نیز می توانند دوره های آموزشی بند الف که شامل دوره های مختلف فروش مسافر می باشد را جهت اخذ مدرک مدیر فنی بند الف و نیز دوره های سیستمی را در مرکز آموزش هواپیمایی جهموری اسلامی ایران و نیز سایر مراکز آموزشی معتبر که مورد تأیید سازمان هواپیمایی کشوری می باشند بگذرانند و مدرک مربوطه را اخذ نمایند.