کلاس پرواز در خطوط هوایی

اگر دوست دارید درباره ی کلاس های پروازی در خطوط هوایی بیشتر بدانید پس با ما تا انتهای این مقاله همراه باشید؛ کلاس های پروازی درجه یک، کلاس تجاری و کلاس اکونومی و ویژگی ها و شاخص های کلاس های فوق، عناوین این مقاله ی جذاب و خواندنی را تشکیل می دهد.

کلاس سفر هوایی

کلاس سفر هوایی که با نام کلاس پرواز نیز شناخته می شود، عبارتست از کیفیت جا و سایر امکانات و تسهیلاتی که در طول سفر با هواپیما به مسافر اختصاص می یابد و در پی آن خدمات مشخصی به وی ارایه می شود. تقسیم بندی کلاس پرواز، در شرکت های هواپیمایی و خدماتی که به مسافر ارایه می شود، در ازای مبلغی است که مسافر برای آن کلاس پرداخت نموده است. به طور کلی کلاس های معمولی از نرخ های پایین تر و کلاس های بالاتر از نرخ های گران تری برخوردارند؛ به همین جهت، به صورتی طراحی شده اند که، مسافر علاوه بر این که از جای بهتری برخوردار بوده، از تسهیلات بیشتری نیز در طول پرواز بهره مند می گردد؛ به طور مثال جای یک مسافر در یک هواپیما و یک شرکت هواپیمایی می تواند یک صندلی در کلاس اقتصادی با تسهیلات کمتر، یا یک کابین در کلاس درجه یک با تسهیلات بیشتر باشد؛ به همین جهت، هرچه کلاس پرواز بالاتر باشد نرخ آن گران تر می باشد.

کلاس های پروازی، با کدهای الفبایی مشخص شده اند که هرکدام از آن ها دارای شرایط خاصی نیز می باشند. کد کلاس های پروازی که خطوط هوایی در سیستم های رزرواسیون از آن ها استفاده می کنند معمولاً، اما نه همیشه بر مبنای اولین حرف کلاس مورد نظر نمایش داده می شود. به طور مثال حرف F بیانگر فرست کلاس می باشد که برای کلاس درجه یک در نظر گرفته شده است. همین طور حرف B برای کلاس تجاری و حرف Y برای کلاس اکونومی یا توریستی در نظر گرفته شده است. بر اساس قانون یاتا کلاس سفر در شرکت های حمل و نقل هوایی به سه دسته ی اصلی درجه یک، درجه ی تجاری و یا درجه توریستی یا اقتصادی تقسیم می شود، که خطوط هوایی می توانند از تعدادی کد رزرو برای کنترل میزان سطح یک کلاس استفاده نمایند؛ به همین جهت شرکت های هواپیمایی پروازهای خود را بر پایه خدماتی که در یک کلاس پروازی ارایه می دهند، به درجات مختلفی تقسیم کرده اند و هر کدام را با کدی مشخص ارایه می کنند. به طور مثال شرکت هواپیمایی ایران ایر برای کلاس اکونومی خود هشت کد رزرواسیون تعریف نموده است که با توجه به سیاست های بازار هوایی که یک شرکت برای خود در فصل رونق سفر و یا فصل کسادی سفر در نظر می گیرد می تواند آن ها را تغییر داده و به کلاس های رزرو دیگری افزایش و یا کاهش دهد. کلاس های درجه یک به چهار زیر گروه تحت عنوان A، ّF، P، R تقسیم می شوند؛ کدهای C، D، I، J، Z جزو کلاس اصلی بیزنس می باشند و سایر کدهای B، H، K، L، N، M، Q، S، T، V، W، X، Y همگی جزو زیر گروه های کلاس اصلی اکونومی می باشند.

کلاس پروازی درجه یک (First Class)

کلاس پروازی درجه یک، دارای بالاترین کیفیت صندلی و خدمات در یک شرکت هواپیمایی می باشد. کابین این کلاس در هواپیماهای تجاری بلافاصله در پشت کابین خلبان تعبیه شده است. بنا به چند دلیل کابین درجه یک در قسمت جلوی هواپیما قرار می گیرد؛ اولین دلیل اینست که دماغه هواپیما از تکان کمتری نسبت به سیار قسمت ها برخوردار می باشد؛ دلیل موجه دیگری که می توان بدان اشاره نمود اینست که مسافرین درجه یک همیشه زودتر از سایر مسافرین از هواپیما پیاده می شوند. صندلی های کابین درجه یک، با جای پا و همچنین عرض بیشتری نسبت به سایر صندلی در کلاس های دیگر طراحی شده اند. همچنین، صندلی های تعبیه شده در کلاس درجه یک از نوع قابل تغییر و تنظیم بوده و برای استراحت و دراز کشیدن تهیه شده است؛ در برخی از خطوط هوایی صندلی مهمان نیز برای مسافرین این کلاس در نظر گرفته شده و به مسافرین این کلاس اجازه می دهد که یک جا برای مهمان خود برای مدت کوتاهی داشته باشند.

اخیراً برخی از خطوط هوایی تا بدان جا پیش رفتند که قسمت کلاس درجه یک خود را به شکل سوییت طراحی نمودند؛ شرکت هواپیمایی سنگاپور، اولین ایرلاینی بود که کلاس درجه یک خود را در هواپیمای ایرباس مدل ای 380، به عنوان سوییت با برند تبلیغاتی کلاس بالاتر از درجه یک عرضه نمود و تمامی امکانات یک سوییت مبله از قبیل سرویس مبلمان، تختخواب دو نفره، سرویس حمام و دستشویی انحصاری، تلویزیون و مینی بار را برای مسافرین این کلاس در نظر گرفت.

از نظر پذیرایی داخل هواپیما، مهمانداران این کلاس پروازی با تجربه تر هستند و توجه خاصی به مسافران دارند. یکی دیگر از تسهیلات کلاس پروازی درجه یک، سرویس کیترینگ می باشد که نسبت به سایر کلاس ها نه تنها متفاوت بوده، بلکه از کیفیت بسیار بالاتر و نحوه ی ارایه ی بهتری نیز برخوردار است. در کلاس پروازی درجه یک، غذای گرم در چرخ های سرو غذا سرو می شود و تفاوت اصلی آن با دیگر کلاس ها در این است که انتخاب نوع غذا با خود مسافر و از روی منوی غذایی است.

همان طور که در ابتدا نیز بدان اشاره شد، یکی از تفاوت های اصلی مسافران فرست کلاس با مسافران سایر کلاس ها، این است که هنگام سوار شدن، مسافران فرست کلاس جزء آخرین گروه هستند که سوار هواپیما می شوند و انتقال آن ها تا هواپیما به صورت جداگانه از سایر مسافرین انجام می‌شود و همین طور هنگام خروج، نخستین گروهی هستند که هنگام پیاده شدن مسافران از هواپیما خارج می‌شوند. البته از آن جایی که این کلاس پروازی بیشتر در هواپیماهای پهن پیکر و در مسیرهای پروازی بلند مدت (Long Range) ارایه می شود، به همین جهت در این هواپیماها به طور کلی مسافران فرست کلاس از درب جداگانه ای سوار و پیاده می شوند.

بیشتر مشتریان فرست کلاس، اشخاص مهم و یا سرمایه داران بزرگ هستند؛ به همین جهت، کلیه امکانات ذکر شده در یک کابین، جدا از مسافران عادی برای آن ها وجود دارد؛ و حتا علاوه بر این امکانات، در بسیاری از خطوط هوایی لاکچری، گاهی اتاق جلسات و یک یا چند لابی خصوصی هم در کابین فرست کلاس وجود دارد تا افراد بتوانند در کنار یکدیگر جلساتشان را برگزار نمایند.

برای کلاس پروازی فرست کلاس به خصوص در پروازهای طولانی، بیشتر خطوط هوایی از هواپیماهای دو طبقه بویینگ 747 و یا ایرباس 380 استفاده می کنند که فضای بیشتری را داشته و از این طریق بتوانند سرویس های بیشتری در اختیار مسافرین خود قرار دهند.

سایر ایرلاین‌هایی که هواپیمای ای 380 دارند، از جمله شرکت هواپیمایی امارات، صندلی‌های فرست کلاس در قالب سوییت و با امکانات تقریباً مشابهی ارایه نمود، با این تفاوت که در این خط هوایی، صندلی و تخت خواب ادغام شده و با فشار یک دکمه از صندلی به تخت و بالعکس تبدیل می‌شود. هواپیمایی اتحاد ، در دسامبر ۲۰۱۴، یک سوئیت سه تخته تحت عنوان رزیدنس ، را معرفی کرد که به ایرباس‌های ای 380، ناوگان این هواپیمایی اضافه شد.

از موارد دیگری که بایستی به آن اشاره نمود این است که مسافران فرست ‌کلاس معمولاً در فرودگاه، بخش‌های مجزایی برای بازرسی‌های امنیتی و بار دارند؛ البته برخی از ایرلاین‌ها، ترمینال‌های خصوصی برای مسافران فرست کلاس بین ‌المللی در نظر می‌گیرند. ترمینال هایی با سالن استراحت اختصاصی که بسیار مجلل‌تر بوده و امکانات بیشتری دارد و این مسافران گاهی‌ اوقات مسیر ویژه‌ای نیز برای ورود به هواپیما دارند.

اما از این بحث که بگذریم، نکته ی آخر در ارتباط با رده بندی کلاس های پروازی اصلی می باشد؛ با توجه به قوانین انجمن حمل و نقل بین المللی هوایی (یاتا) صندلی های هواپیما در یک کلاس پروازی، دارای رده بندی های پروازی مختلفی است که مسافران می توانند بر اساس خواسته ی خود، نوع آن را تعیین نموده و به مشخص کردن کلاس پروازی دلخواه خود اقدام نمایند. بر این اساس، زیر مجموعه های کلاس پروازی درجه یک عبارتند از درجه یک سوپریور یا سوییت درجه یک، درجه یک پرمیوم ، فرست کلاس و فرست کلاس تخفیف دار . البته لازم به ذکر است نام دقیق فرست کلاس ممکن است در خطوط هوایی مختلف متفاوت باشد؛ بسیاری از ایرلاین‌ها در پروازهای بین ‌المللی شان، کلاس درجه یک خود را با بالاترین درجه از خدمات به نام های مختلفی نام‌ گذاری می‌کنند و بدین ترتیب تلاش می‌کنند تا از رقبا متمایز باشند.

کلاس پروازی تجاری (Business Class)

کلاس تجاری، یکی دیگر از کلاس های پروازی بوده که بین کلاس درجه یک و کلاس اکونومی می باشد. کابین بیزنس کلاس، در وسط هواپیما بین کابین درجه یک و کابین اکونومی تعبیه شده است. البته، چنان چه هواپیما فقط دارای دو کلاس اکونومی و بیزنس باشد، این کلاس در قسمت جلوی هواپیما قرار خواهد گرفت.

امکانات و خدماتی که در کابین تجاری ارایه می شود در خطوط هواپیمایی مختلف می باشد؛ ولیکن به طور کلی، کلاس تجاری از سایر کلاس های سفر به وسیله ی کیفیت صندلی، ارایه ی سرویس غذا و نوشیدنی و نیز خدماتی که به مسافر در فرودگاه ارایه می شود تمیز داده می شود.

در حال حاضر، سه نوع صندلی برای کلاس تجاری وجود دارد، که خطوط هوایی با توجه به مسافت های پروازی، آن ها را برای مسافران خود در نظر گرفته اند. کلاس بیزنس در بسیاری از خطوط هوایی دنیا با نام کلاب کلاس نیز شناخته می شود. در پروازهای دوربرد، کلاس تجاری تفاوت‌های قابل ملاحظه‌ای با کلاس اقتصادی دارد؛ ولیکن، در پروازهای داخلی یا منطقه‌ای این تفاوت چندان مشهود نیست و کلاس تجاری مزایای اندکی نسبت به کلاس اقتصادی دارد و صندلی راحت تر تنها مزیتی است که می توان بدان اشاره کرد. صندلی‌های کلاس تجاری در پروازهای طولانی ‌مدت تفاوت قابل ملاحظه‌ای با کلاس اقتصادی دارد. امروزه، بسیاری از ایرلاین‌ها، کلاس تجاری خود را به صندلی‌های تخت‌خواب‌ شو مجهز نموده اند، که پیش از این فقط در فرست ‌کلاس‌های بین‌المللی ارایه می‌شد.

صندلی‌های بیزنس کلاس در پرواز‌های طولانی‌ مدت سه مدل اصلی دارند؛ صندلی‌های کاملاً تاشو که به سطح مسطحی، موازی با کف هواپیما تبدیل می‌شوند. بسیاری از خطوط هوایی این صندلی‌ها را در فرست کلاس‌های بین‌المللی نیز ارایه می‌دهند. دسته‌ی دوم، صندلی‌های تاشوی زاویه ‌دار هستند که ۱۷۰ درجه باز می‌شوند و تخت تقریبا مسطحی برای خواب ایجاد می‌کنند؛ اما از آن جایی که کاملاً باز نمی‌شوند و موازی سطح هواپیما قرار نمی‌گیرند، راحتی کمتری نسبت به صندلی های تخت شو تخت دارند. طول این صندلی‌ها در حدود ۱۴۰ تا ۱۷۰ سانتی‌متر است و عرض آن ها بین ۴۶ تا ۵۸ سانتی‌متر متغیر است. نوع دیگر صندلی‌ها، ۱۵۰ تا ۱۶۰ درجه باز می‌شوند و فضای جلوی پا (Leg Room) آن ها به میزان قابل توجهی بزرگ ‌تر از صندلی‌های کابین اقتصادی است. فاصله‌ی صندلی‌های کلاس تجاری بین ۸۴ تا ۲۰۲ سانتی‌متر متغیر است؛ ولی معمولاً بین ۱۴۰ تا ۱۶۰ سانتی‌متر است؛ عرض این صندلی‌ها نیز بین ۴۴ تا ۸۶ سانتی‌متر (معمولاً بین ۵۱ تا ۵۶ سانتی‌متر) هستند. گرچه بسیاری از خطوط هوایی، صندلی کابین‌های کلاس تجاری را در پروازهای طولانی به صندلی‌های تاشوی زاویه‌دار یا کاملاً تخت ارتقا داده‌اند، اما هنوز هم این مدل صندلی‌ها در کلاس‌های تجاری پروازهای کوتاه‌تر، مرسوم هستند.

نوع دیگری از صندلی‌ها موسوم به صندلی های جناغی وجود دارند که به شکل اریب و زاویه ‌دار قرار دارند، و بیشتر در هواپیماهای پهن‌پیکر استفاده می‌شوند. در این نوع، هر صندلی دسترسی راحتی به راهرو دارد. با این شیوه‌ی قرار گرفتن صندلی‌ها، امکان قرار دادن تعداد بیشتری صندلی کاملاً تاشو در کابین‌های کوچک وجود دارد. این شیوه، ابتدا در هواپیمایی ویرجین آتلانتیک ایرویز، برای کابین‌‌های آپر کلاس (Upper Class) ارایه شد و از آن پس در سایر خطوط هوایی مختلف چون دلتا، کاتای پاسیفیک، ایر کانادا، جت ایرویز و بعدها توسط سایر ایرلاین‌ها مورد استفاده قرار گرفت. البته به جز این سه نوع صندلی، صندلی های دیگری تحت عنوان صندلی‌های کابین‌دار وجود دارند که به مسافران کلاس تجاری، حریم خصوصی بیشتری می‌دهند. این صندلی‌ها معمولاً در هواپیماهای پهن‌پیکر به شکل دو صندلی در وسط و یک صندلی در هر دو طرف، قرار می‌گیرند و در هر دو طرف صندلی‌ها یک پنل اختصاصی وجود دارد که مسافران می توانند با تغییر حالت، آن را به شکل کابین اختصاصی کوچک تغییر دهند.

کلاس پروازی اقتصادی (Economy Class)

کلاس اکونومی که با نام کلاس اقتصادی نیز شناخته می شود، پایین ترین سطح کلاس سفر هوایی با حداقل استاندارد ارایه ی خدمات در پرواز می باشد. موقعیت کابین اکونومی در قسمت انتهایی هواپیما بعد از کابین درجه ی تجاری واقع شده است. البته تعداد کمی از خطوط هوایی، در برخی از مسیرهای پروازی پرتردد خود، فقط اقدام به تعریف یک کلاس پروازی اکونومی نموده اند؛ بنابراین در این حالت کابین اکونومی از بخش جلوی هواپیما شروع شده و به بخش انتهایی آن ختم می شود.

صندلی های کلاس اکونومی، از نوع صندلی های جناقی 20 درجه بوده و معمولاً برای استراحت کمی خم می شوند و شامل یک میز در پشت هر صندلی بوده که به سمت پایین باز می شوند و برای نفر پشتی در نظر گرفته شده است. این صندلی ها دارای یک جیب در پایین میز خود نیز می باشند که دارای کیف تهوع هوایی، مجله ی پروازی، نقشه ی داخل کابین به همراه موارد توضیحی آن و نیز موارد دیگری می باشند. به طور کلی فاصله ی صندلی‌های کلاس اقتصادی در پروازهای داخلی بین ۷۴ تا ۹۱ سانتی‌متر (معمولا بین ۷۶ تا ۸۱ سانتی‌متر) و در پروازهای بین‌المللی بین ۷۶ تا ۹۱ سانتی متر است. عرض صندلی‌ها نیز در پروازهای داخلی از حدود ۴۳ تا ۴۶ سانتی‌متر است.

امکانات اختصاص داده شده به مسافران کابین اکونومی در طول پرواز بسته به شرکت هواپیمایی مورد نظر، متفاوت می باشد؛ برخی از خطوط هوایی امکانات بیشتری و برخی امکانات کمتری را ارایه می دهند. بسیاری از خطوط، حتا شرکت های ایرانی در پروازهای بین الملی بلند مدت خود، امکاناتی مانند پتو، مسواک، خمیردندان، ماسک چشم بند، جوراب راحتی، هدفون و ... به مسافران کابین اکونومی ارایه می دهند. از دیگر امکانات کابین اکونومی که بیشتر در خطوط هوایی خارجی از جمله شرکت هواپیمایی امارات و قطرایرویز وجود دارد این است که تمام صندلی ها در کلاس اکونومی مجهز به نمایشگر خصوصی (PTV) هستند که مسافران جهت سرگرمی می توانند از برنامه های داخل آن نظیر فیلم، بازی، نقشه پروازی استفاده کنند.

به طور کلی، استانداردهای کلاس پرواز اقتصادی در ایرلاین‌های مختلف متفاوت است. همچنین ارایه غذا در داخل پرواز در یک شرکت هواپیمایی با شرکتی دیگر نیز ممکن است متفاوت باشد؛ برخی از ایرلاین‌های بزرگ برای پروازهای اکونومی کوتاه برد، غذایی در طول پرواز سرو نمی‌کنند، و فقط در پروازهای بین‌المللی غذای حین پرواز ارایه می‌شود.

ایرلاین‌های ارزان‌قیمت هم بابت ارایه ی غذا و نوشیدنی در پروازهای زیر دو ساعت، هزینه‌ی اضافه دریافت می‌کنند. حتی برخی از هواپیمای‌ها برای ارایه‌ی خدماتی نظیر پتو، هدفون، بالش، از مسافران اکونومی هزینه‌ی جداگانه طلب می‌کنند. البته بسیاری از ایرلاین‌ها به دلیل خوش‌نام نبودن کلاس اقتصادی، نام کلاس پروازی خود را در سطح اکونومی تغییر داده‌اند. نمونه‌ای از این تغییر نام‌ها را می‌توان حتا در ایرلاین‌های صاحب نام مشاهده ‌کرد؛ به طور نمونه می توان به جایگزین شدن کلاس پروازی وایاژور پریمیوم "Premium Voyageur Class"در هواپیمایی ایرفرانس یا ورلد تراولر World Traveler" Economy Class"، در شرکت هواپیمایی بریتیش ایرویز اشاره کرد.

بسیاری از ایرلاین‌ها با افزودن امکاناتی نظیر فاصله‌ی بیشتر صندلی‌ها، کلاس اکونومی خود را بهبود داده اند و از این طریق اقدام به جذب مشتری بیشتری به سمت کرده اند. به عنوان مثال، می توان به کلاس اکونومی پلاس در هواپیمایی یونایتد ایرلاینز United" Airlines" اشاره نمود. این کلاس‌های اقتصادی بهبودیافته، تاحدی توانسته‌اند امکاناتی را که در چند دهه‌ی اخیر حذف شده‌ بودند دوباره به مسافران عرضه کنند.

برخی از خطوط آن را تحت عنوان پرمیوم اکونومی ارایه می کنند؛ پریمیموم اکونومی، یک کلاس پروازی است که در بعضی از خطوط هوایی ارایه می‌شود. از نظر قیمت، راحتی و امکانات، این کلاس سفر بین کلاس اقتصادی و تجاری قرار می‌گیرد. در سال 1991 میلادی، اوا ایر، اولین ایرلاینی بود که این کلاس پرواز را تحت عنوان "Evergreen Class" برای اولین بار در دنیا، معرفی کرد. البته، استانداردهای این کلاس پروازی در همه‌ی ایرلاین‌ها یکسان نیست و تفاوت‌های قابل توجهی بین پروازهای داخلی و بین‌المللی و هواپیمایی‌های ارزان ‌قیمت و محلی با سایر ایرلاین‌ها وجود دارد.

سایر امکانات و تفریحات برای مسافران در کلاس اکونومی، به خط پروازی و البته مدل هواپیما بستگی دارد. گاهی اوقات امکانات کلاس پرمیوم اکونومی، تنها به داشتن فضای جلوی پای بیشتر محدود می‌شود؛ اما در بهترین شرایط ممکن است برخی از امکانات کلاس تجاری را در اختیار مسافران بگذارد.

تفاوت‌های میان پرواز پرمیوم اکونومی و اکونومی با توجه به ایرلاین‌های مختلف، ممکن است در موارد زیر باشد:

• در اختیار داشتن بخشی جدا از کابین اکونومی با فضای جلوی پای بیشتر

• بهبود سرگرمی‌های حین پرواز

• خدمه‌ی اختصاصی کابین

• صندلی‌های بهتر (صندلی‌های کمتر در هر ردیف برای افزایش فضای اطراف صندلی و راحتی بیشتر مسافران)

• پریز برق برای لپ تاپ برای صندلی‌ها

• ارایه نوشیدنی

• نوشیدنی‌ها و غذای با کیفیت‌تر

• مجوز ورود چمدان‌های بیشتر

همسفر و همراه گرامی اورامان

با سلام و احترام؛ از وقتی که گذاشتید و این مقاله را مطالعه فرمودید از شما سپاسگزاریم؛ خواهشمند است در صورت تمایل نظر خودتان را درباره ی این مقاله ثبت نمایید، تا ما را در ارایه محتواهای با کیفیت جهت خدمت رسانی به شما عزیزان یاری نمایید. اورامان سفر خوشی را برای شما آرزومند است.

"روزگارتان خوش، دلتان شاد و تندرستی تان مستدام"

شرکت جهانگردی و خدمات مسافرت هوایی اورامان سیر تهران